ENGTIA LO VALENTINE’S DAY NGAWT NGE?

ENGTIA LO VALENTINE’S DAY NGAWT NGE?

- Kapliana Pachuau

“Valentine’s Day” Tunlai Khawvelah a hming hre lo hi kan Thalai te zingah an awm tawh lo hial awm e. Mizoramah pawh kan Thalai ten kum tin an hlut chho tial tial niin a lang a, Western Countries ho te hlei hlei khuan an hlut. Nula leh tlangval tam tak phei chuan Christmas tluk dawnin an hlut a, Engpawhnise, hriatna tizau atan he Ni lo chhuahdan, engtia lo Valentine’s Day ngawt nge a nih...? tih lam i’n chhui dawn teh ang.

Rom sawrkar ropui vanglai...

Khawvel History a Kristian te tihduhdahna nasa ber thlentu chu Rom Lal Nero kha a ni awm e. AD 41-na leh 54-na inkar chhung zawng khan Rom ramah a lal a, khatihlai khan Rom sawrkar chu tunlaia Super Power kan tih mai USA kan tih ang khu an ni a, USA ram ai pawh khuan a hunlai na na na chuan an ropui zawk ti ila kan uar lutuk a ni kher lovang. Khawvel hi an duhdan danin an virtir a, an lak duh ram apiang an la duai duai a, British ho ang deuh khan an ram lak apiang thiam takin an awp zui zela, chung an ram lak te atang chuan chhiah tam tak tak an la a, an duh zat zat Sal atan an chhawr a, an ropui em em a, Mizo pipu te hunlaia Sailo Lal ho, an inngaih ropui em em ang deuh khan an chungah hian Ni leh thla bak leng theiin an hre lo reng reng mai a, Kaisara lo chu Lal dang kan nei lo an ti tawp mai a, chuvang chuan Pathian pawh an siamchawp bak biak an tum lo tawp mai a, chu chu Kristian te rindan nen a lo inmil theih tak si loh avangin tihduhdah an hlawh chho tan ta a ni.

Rom Lal nunrawng Nero-a

Kristian tiduhdahtu te zinga hming langsar tak pakhat chu Nero-a a ni kan tih kha. A hming tak chu Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus a ni a, Tiberius ti te, Emperor Claudisu-II ti te in an lam bawk a, mahse kan hriat lar dan ber zawngin Rome Lal Nero-a kan ti zel mai ang. Quovadis bu leh Film ah te pawh kan hmu fova, BC 10-ah khan France chhimchhak lam Lugdunum khua, tuna Lyons an tih takah a lo piang a, a pa chu Drusas Nero a ni a, a pu(a pa pa) chu Rome Lal Tiberius an tih thin kha a ni a, nupui pahnih a nei a, Mesalina leh Agrippina the Younger te an ni. A nupui te pawh hian an hmangaih vang a nei ni lovin an hlauh neih zawk a ni mai thei Agrippina zawk hian Nero kha Tur in a hrai hlum hial niin Rome Historian hmingthang tak Publius Cornelius Tacitus chuan a ziak nghe nghe.

Kristian tihduhdahna a intan

Sawi tawh ang khan Nero-a hunlai hian Kristian ten tihduhdahna an tuar nasa em em a, Rom khawpui dinthar leh a duh a, an kawngpui zauh te pawh a duh ve a niang, mahse khang hunlaia Rom mi zingah khan a nek ngam loh tam tak an awm si a, chuvang chuan a rukin zanah a hal ta hluah hluah mai a, Rom mipui an thinrim a, a hlau leh ta si a, Kristian ho tihah a puh a, inthen nan a tiduhdah ta chiam chiam mai a, Tirhkoh Paula te, Petera te ho pawh kha Nero-a hunlaia Martar-a thi nia hriat a ni.

Ropuina um vangin Nupui pasal neih a khap ta

Khawvel ram hrang hrang a sawrkar chak tak tak dang awm ve te tukdawl a, awp bet zel tur chuan sipai rual leh ralthuam neih that a pawimawh ber mai a. Nero-a pawh khan chu chu hre rengin Rom mi, thalai tawh phawt chu nupui pasal nei hman lek lova sipaia tan luihtir a, ral rama tirhluhna tur thupek hial a lo siam ta a, chutihlai chuan nula leh tlangval te zingah inhmangaih tak tak, inhmuh loh hleka darkar khat pawh kum sangkhat tluk hiala ngai hman te pawh tam tak an lo awm ve a ni maithei. Chutiang mite tan chuan Ral rama han inkalsan a, thi leh dam kara ring va rawlh chu thil harsa tak a ni ang tih a rin theih. Tichuan...Nero-a chuan thupek khauh tak chhuahin Rom mi, tupawh nupui pasal neih a khap ta bur mai a. Mipa, thalai tawh phawt chu sipaia tang tur leh ral rama kal vek turin thupek a chhuah ta a, tlangval tam tak an mangang a, nula tam tak lungngaiin an lo tap bawk a...

St.Valentine a lo lang ta

Mahse Pathian in mihring te min siamdan phungah hian manganna nasa tak kan chunga a lo thlen lai pawhin engtikawng zawng emaw tala chuta ta talchhuahna kawng chu min hawnsak zel thin a lo ni. Rom nula leh tlangval, inhual, inneih ngei tum a, fanau maltluan chawia nupa kawpchawi hlim tak nih tum, an Lal nunrawng Nero-a thupek thinthawng tak vanga lungngaihna khur thuk taka manganga rum mek te tan hlimna kawl a rawn eng tan a, chutihlaia Roman Catholic Sakhaw Puithiam St. Valentine-a an tih chuan Jail tan bakah thih pawh huamin Rom Lal Nero-a thupek ai chuan chunglam Pathian thupek awiha, chi tam taka inthlahpung a, leilung luahkhat tura nula leh tlangval inhmangaih ngawih ngawih te inneihtir chu a lo ngam nasa mai a, tichuan Pathian duhdan zawmin nula leh tlangval tam tak a rukin a inneihtir a, nula leh tlangval, inhmangaih ngawih ngawih te tan chuan a hlu vawng vawng ngawt ang le!

Lal nunrawng Nero-a’n St.Valentine a lu a tan

Chutah, hlauhthawn ang nge nge in Nero-a’n a lo hria a, Valentine-a chu man in Rip (Tan In thim tak) chhungah a khung ta hmiah mai a, Tan In thim tak chhungah pawh chuan nula leh tlangval, inhmangaih ngawih ngawih, a ruka rawn pan tang tang te chu a la inneih luihtir leh zel a, chu chu Lal Nunrawng hmingthang Nero-a’n a lo hriat chuan a dawhtheihna in a tlin ta lova, Feb. ni 14, Vawiin angah hian hmangaihna ngah, inhmangaih te hlim taka an lendun theihna tura thih pawh huama inpe thintu Valentine-a Lu chu rawng takin a tan tir ta a ni.

St.Valentine-a hi Doctor a nih tel bawk avangin a lu tan a nih hma lawk hian tanin vengtu fanu mitdel mit pawh a tihvar sak nghe nghe a, chu naupang hnenah chuan a thih hma chiah hian lehkhathawn a hnutchhiah a, tah chuan “From Your Valentine” tih hi a lo inziak nghe nghe a ni....an ti!

Valentine’s Day a lo piang

Heti taka hmangaihna ngah, inhmangaih te tana a nunna hial hlantu Mithianghlim Valentine-a hi Rom mipui tam takin an ngaisangin an ui em em a, AD 496 a lo herchhuah meuh chuan Khawvel puma Roman Catholic hotu lu ber Pope Gelasius-I chuan a thihcham Feb. ni 14 chiah ah Valentine-a chu mithianghlim - Saint ah puangin amah hriatreng nan Kut ropui tak a buatsaih ta a, chuta tang chuan kumtin he Inhmangaihna Kut an tih mai - Valentine’s Day hi hman a lo ni ta a. Hun a lokal zel a, Khawvel ram hrang hranga hnam hrang hrang, Valentine’s Day lo chhuahdan leh nihphung hria apiang te pawhin urhsun takin an lo hmang chhunzawm ve ta zel a, kan Mizo thalai, nula leh tlangval te thlengin “Ni Bik” ah an lo nei chho ve ta mek zel a ni

Valentine’s Day....engtin?

Khawvel ram tam takah chuan Valentine’s Day ah hian inhmangaihna tilang tha ngam mang lo ten tihlanna hunah an hmang a, present te an inpe a, mi tam takin hemi ni a inneih hi a malsawm bikin an ring a, chuvang chuan thenkhat a hu hovin an innei a, kan sawi chak em em, kan sawi ngam chiah si loh sawichhuahna hun atan te pawh hman a tha khawp mai. Hnam thenkhat te phei chuan nupa inthen tawh te inkoh lehna hunah te an lo hmang a, chhungkaw innghirho thin ten inremna hunah te pawh an lo hmang tawh thin a, hmanthiam chuan thil tha leh tangkai tak a ni ve.

Engpawhnise, Valentine’s Day hman nuam vek ule...

Comments

Popular News (Last 30 Days)

SDVA in hruaitu tur thlang

Truck 8-ah Kuhva ro man