ZOFATE RAMRI CHINFEL A NGAI

ZOFATE RAMRI CHINFEL A NGAI

- Dr. Zaichhawna Hlawndo

Tunlaia kan buaipui ber Assam (Barak) leh Tripura RAMRI buai hi thil thar a nilo tih chu a hretu vek kan ni. Engvanga ramri chu buai nge? Ramri buai chu Vawiin thleng pawhin engatinge chinfel ala nih loh? Tunge mawhphurtu ber? Engtianga chinfel tur nge? tih chu ka sawi ve vak ngai lovin mutmawh hnarmawh a neitu ram hmangaihtu mimal leh pawl ang pawhin thahnem tak kan awm. Ka vei leh Lalpa’n tih tura min pek erawh chu Hnamdang nena kan leilung ramri buai mai nilovin Zofate Ramri buai chinfel hi a ni. 

Ramri buai chingfel tur chuan ‘Zofate RAMRI chu engtinnge a buai?’ tih hriat hmasak a ngai. Tuna Zofate kan chenna theuh hi khuavang ramri thensa India, Myanmar leh Bangladesh ti a vuah chhungah kan awm a, kan chenna leilung ramri chin (geographical boundary) hi inzawmsa deuh vek a nih avangin a buai lutuk lo. 

Zofate Ramri buai zawk chu :

(1) Zofate hian kan HNAM nihna dik tak kan la hriat vek rihloh avangin hnam hrang angin kan la awm a, keimahni inkarah ramri kham a la awm.

(2) British in rorelna hrang hrangah min thendarh avangin ram hrang hrangah hnam hrang angin rorelna hrang ramri kham hnuaiah kan la awm.

(3) India (Hindu) te rorelna hnuaiah hnam hrang hrang leh rorelna hrang anga thendarh kan nih avangin keimahni chhungkaw ramri kham a la buai.

(4) Myanmar (Bhuddist) Lal ram-ah awpbeh leh thendarh kan nih avangin Zofate chhungkaw ramri thendarh a nih avangin kan buai.

(5) Bangladesh (Muslim) Lal rama awpbeh leh thendarh kan nih vangin mahni nihna dik tak pawh hre thei lovin leh dinchhuahpui thei lovin kan awm.

(6) Pathian hunbi ruat a la kim rih loh avangin Zofate Chhungkaw Ramri chu ala buai a ni.

Zofate Ramri buai chuan enge a nghawng?

(1) Hnam khat leh thlah khat si kha min awpbettuten hnam leh chi hming hrang hrang hmangin min thendarh a, keimahni leh keimahni min indotir.

(2) Rorelna hrang hrang min siam sak a, chu rorelna (administration & politics) a nihna leh chanvo inchuhna 'Tualchhung Politics' hmangin min indo tir.

(3) Kristianna dik tak pawh nunpui theilovin Hnam leh Chibing Kohhran Pawl hrang hrang hmangin kan indo.

(4) Hnam dangin Kohhran Pawl (denomination) hrang leh Thurin (doctrine) hrang hrang hmangin min thendarh a, Krista a inpumkhat tur kha Sakhuana hrang hmangin kan indo.

(5) Kan Hnam nunzemawi (culture) chu sawichhiat, nekchep leh chimralin a awm mek.

(6) Mahni ke a ding, mahni a ro in rel leh intodelh hnam kha kutdawh rilru min puttir a, anmahni tellova khawsa theilo tur ang maiin min siam.

Zofate RAMRI chu engtinnge kan chinfel ang?

(1) A hmasa berah chuan thlahtu bul thuhmun Zo-a thlah thisen-a inzawm vek kan ni tih kan hriatchian a ngai.

(2) A pahnihna ah chuan Zo-a fate/thlahte vek kan nih avangin Zofa kan ni a, kan za vaia Hnam hming chu ZOFATE tih ah kan harh a ngai.

(3) Zofate chenna ram apiang chu tu ram mah a ni lova, hneh chhuh a kan lak pawh a ni lova, Pathian in kan awmna tura min pek, Zofate chenna ZORAM a ni tih kan chian a ngai.

(4) Kan nihna dik (true identity) nilo hnamdang leh ramdangin min pek leh keimahni pawhin kan lo phuahchawp Hnam hminga min daidantu RAMRI te kan thiah vek a ngai.

(5) Krista a kan in pumkhatna daltu Kohhran pawl leh pawllo indaidanna RAMRI hmanga setana’n Zofate min daidanna ramri thiata kan chinfel a ngai.

(6) Tualchhung politics khelh bansanin Hnam Ropui (Great Nation) ding chhuak tur politics kan buaipui a ngai.

(7) Party politics ruihchilh bansanin kan rama ding tur Pathian Lal Ram Politics (God’s Kingdom Politics) kan buaipui a ngai.

(8) Setanan min awpbehna ramri thiat turin Hnam Pumpui Huap Lalpa Indona leh Hnehna, sual thupha chawi leh kulh chim din tha tura inpekna chawnghei tawngtai buatsaih a ngai.

Pu Rokunga Lalpa’n kan HNAM hla tur a lo phuah tir, “Kan ram kan HNAM min hruaian NANG chauh kan thlang a che. Chhung lam leh pawn lam hmelma INDONA thleng mahse; Hneh zel turin min pui la to min rel sak ang che” tiin.

Comments

Popular News (Last 30 Days)

A hun pangngai ah Pavalai Intawhkhawmna neih tum a ni

LPG man bithliah thar a ni