Aadhaar number an tih hi enge ni?

Aadhaar number an tih hi enge ni?

- Laldinpuia


    India ramah hian mihring vaibelchhe 125 zet kan khawsa mek a, chung zingah chuan tunge anih a enge an chhungkaw dinhmun tih pawh hriattheih miah loh nihna(identity) mumal neilo hi mi vaibelchhe 75 zet an awm thung. India ramah hian ram danga zin vel theihna Passport nei hi mi maktaduai 50 an awm a, Driving License nei mi maktaduai 150 an awm a, Tax pe hi mi maktaduai 30 an awm. Heng bak zawng mi maktaduai tam tak nihna hriat chian theih siloh te avang hian India sawrkar laipui chuan hmasawnna kawng engkimah pawh duh angin hma a la tak tak thei lova, kawng engkimah harsatna a tawk thin. Tin, India ram hi ram lian tak anih avang hian mihring pawh kan tam em em mai a, chutih rual chuan ram inrelbawlna a fellovin Corruption hi a hluar em em bawk a. Sawrkar laipui ina a khua leh tuite chanvo tur a ruat tam tak hi mi thiltithei leh hlemhle ten mipui hnen a thlen hmain an insem zo zel a, mipuite hamthatna tur za zela 85 (85%) lai chu heng mi hlemhle te kutah hian a riral thin niin sawi a ni nghe nghe. Heng te avang hian mithiam te chuan Corruption tam lutuk hi a vend an kawng ngaihtuahin ruahmanna thar an siam ta a, India khua leh tui tawh phawt chhinchhiahna tur, mitin ina an neih tur chhinchhiahna number an duang chhuak ta a, chu chu Aadhaar number an tih chu a lo ni ta a ni.
India khua leh tui chhinchhiahna tur Aadhaar number :
Aadhaar hi Card a ni lova, number a ni, he number awmna Card hi UID(Unique Identification) an tih chu a ni. He number hi India khua leh tui zawng zawng te chhinchhiahna tur digit 12 nei Personal Identification Number (PIN) a ni. He number hi India khua leh tui zawng zawng te chuan an damchhung zawng an nei tawh dawn a ni. He UID Card hi neih ngei ngei tur ani chuang lova, Driving License, Bank Account, Pan Card te ang a a mamawh tana neih tur a ni a. Amaherawhchu sawrkar atanga Subsidy a kan dawn thin, Gas, Ration, Khawnvartui etc ang chi zawng zawng hi Aadhaar number(UID Card) neilo tan chuan dawn theih a ni dawn tawhlo thung. Chuvang chuan India khua leh tui tan chuan he Aadhaar number hi neih ngei ngei chi a ni.
    India khua leh tui Aadhaar number nei zawng zawng te number hi Central Identity Data Repository (CIDR) ah vawn that vek a ni a. Chuvang chuan miin Aadhaar number a neih tawh chuan a nihna a thlak thei tawh lova, a number kha thlak theih a ni tawh lova, an dam hunchhung an nei tawh ang a, an thih hunah pawh CIDR ah an number kha midangin an hman nawn loh nan record vek a ni ang. He Aadhaar number hi internet-ah awlsam taka zawnchhuah theih ani dawn a, tin he Aadhaar number hi Bank Account hawnnaah leh Passport dilnaah te kan nihna tihchianna (Proof of identity) atan hman theih a ni ang. He Aadhaar Card (UID) ah hian data hrang hrang – photograph, ten finger print, date of birth, address, gender etc. te dah a ni ang.

Engvangin nge Aadhaar number an siam? :
He Aadhaar number in atum ber chu India khua leh tui diktak ten sawrkar atanga subsidy an dawn tur ang taka an dawn theih nana siam a ni a. Sawrkar laipui atanga khua leh tui tena tanpuina kan dawn tam tak, pension, scholarship, NREGA, Ration, Khawnvartui, Gas etc. te hi a dawngtu tur tena kan dawn hma hian nasa takin tihriral leh hlepruk a ni thin a. Khua leh tui tena hamthatna kan dawn tur tam tak hi kan politician te, kan sawrkar hotute leh an kara mi tlazet te avangin sawhhekin a awm fo thin. Chuvang chuan India ram pumpui ah hian mi hausa leh rethei inkar a zau em em a, a rethei te an bet tlawk tlawk thin a. Chumi tihbo nan chuan he Aadhaar number hi siam chhuah a ni ta a ni. World Bank hotute chuan he Aadhaar hian India rama mirethei a tihtlem ngei an rin thu an sawi nghe nghe.
Enge a nghawng ang? :
India khua leh tui te tana sawrkar laipui ina man man zawka a thil hralh ang chi (Public Distribution System) zawng zawng hi Aadhaar number hmanga tih vek tur a ni a, chuatianga hmalak anih chuan a nghawng tur tlangpui chu hetiang hi a ni ang:
1)      Sawrkar laipui atanga Fund rawn kal reng reng, entirnan, welfare pension, scholarship, NREGA, Khawnvartui etc. te chu a dawngtu tur te Aadhaar number hmangin an Bank Account-ah Directy-a a luh vek dawn avangin a kar laka sum lo chheprelh thin te leh  mipui chanai lo eiru thin te an inrawlh thei tawh lovang. Sawrkar leh a dawngtu tur te kha direct-in an indawr tawh dawn a ni.
2)      Document lem(entirnan Job Card lem, Ration Card lem etc) ang chi zawng zawng hi tihbo a ni tawh ang a, Document lem a hman theih tawh lovang. A chhan chu mimal tin te Aadhaar number kha chhinchhiah vek a ni a, an number mil zelin tanpuina an dawn tawh dawn vang a ni.
3)      Sumdawnna kawnga duham luat avanga sawrkara chhiah awl ruk tum, chhiah pe tha duhlo zawng zawng te hi awlsam taka zawnchhuah an ni tawh ang a. Chhiah awl ruk a theih tawh lohvang.
4)      Dan bawhchhehmang, tualthah ching leh terrorist te chu awlsam takin an Bank Account, Mobile Phone leh Document atangin tunge annih tih a chhutchhuah zung zung theih tawh ang.
5)      Dan lova India rama rawn lut thin te pawh Aadhaar number an neih ve dawnloh avangin awlsam takin hriatchhuah an ni ang.
6)      Sual zepruk a theih tawh loh vang a, tunhmaa an thiltihsual te pawh khawi Police Station atang pawhin awlsam takin a zawnchhuah zung zung theih tawh ang.
7)      Mi pakhatin Birth Certificate, Driving License leh Arms License ang chi te pakhat aia tam a neih theih loh ang a, dan lo anga lo kawl/neiru an awm pawhin computer hmangin awlsam taka zawnchhuah theih a ni ang.
Aadhaar nei duhlo tan :
He Aadhaar number hi India sawrkarin a khua leh tui te hamthatna atan te, corruption laka kan ram a fihlim theih nan te a a ruahman a ni a. India khua leh tui te tan chuan neih ngei ngei ngai a ni a, mahse a duh tan chuan neihloh a theih tho. He number neilo te chuan sawrkar atanga tanpuina subsidy awm thei ang zawng zawng hi an dawng te theilo ang a, Gas, Khawnvartui, Ration zawng zawng hi a man pangngaiin a tovin an lei a ngai thung dawn a ni.
Aadhaar siam nana sawrkar sum sen zat :
October 2013 thlengin India sawrkar chuan a khua leh tui mi maktaduai 500 zet te Aadhaar number siamsak nan cheng vaibelchhe 3000 ngawt a seng tawh a. Rampum tuam anih huna sum hman ngai zawng zawng hi cheng vaibelchhe 12,398 vel a ni. Chawhrualin mi pakhat Aadhaar number siam nan Rs 100 vel zel senral ang a ni. Rampum huapa Aadhaar number siamna atana sum senral ngai tura project siam chu cheng tluklehdingawn 180 zet a ni.
            He Aadhaar number hman anih avanga sawrkar in a a lothlawna sum kalral tur a hum tur zat hi chhut dan chuan kum 2020-ah chuan cheng vaibelchhe 110,000 zet tul lova sum kalran tur hi he Aadhaar number hmang hian hum a ni dawn a ni. Kum 2013 August thla thlenga Aadhaar number hmanga LPG semchhuah anih avanga sawrkar in sum kalral tur a hum hi US$ tluklehdingawn 1 a tling tawh a ni.
Engzatin nge Aadhaar number nei tawh? :
Aadhaar enrollment hi ram chhung hmun hrang hrangah September 2010 atang khan neih tan a ni a, October 2013 thlenga enrollment tih tawh zat chu mi maktaduai 500 an ni. Kum 2014 kum laihawlah chuan mi maktaduai 600 thleng tih hman beisei a ni a, chutih hunah chuan India khua leh tui zahve te chuan he Aadhaar number hi an nei tawh dawn a ni.
Mizoramah Aadhaar :
            Aadhaar enrollment rampum huapa kalpui mek hi January 27 2012 a Cabinet Committee in a remtihna angin India khua leh tui te chhinchhiahna neih mek NPR (National Population Register) nen a ruala kalpui tura tih a ni a. He enrollment beihpui hi Mizoramah pawh October 5 2013 atang khan he Aadhaar number leh NPR siam turna tura Biometric enrollment hi neih tan a ni a, CM Pu Lal Thanhawla chu ziahluh hmasak ber a ni nghe nghe.

Comments

Popular News (Last 30 Days)

A hun pangngai ah Pavalai Intawhkhawmna neih tum a ni

LPG man bithliah thar a ni