World Suicide Prevention Day

World Suicide Prevention Day
(10th September 2020)

- Jane Zodingliani Lailung

Clinical Psychologist,

District Mental Health Programme, Serchhip District

International Association for Suicide Prevention leh World Health Organization (WHO) bultumin ‘World Suicide Prevention Day’ (WSPD) hi September ni 10-ah hman thin a ni.

Kumtin mi 8,00,000 ai tam mahni intihlum an awm a; Seconds 40 zelah mi pakhat hian a nunna a chan a; mi 25 vel zetin mahni intihhlum tum thin an awm anga hriat a ni bawk. Mahni intihlum hi ram thenkhatah kum 70 chung lamah a tam hle laiin, ramdangah chuan kum naupang ah hmuh tur a tam zawk. Khawvela kum 15-29 inkar thihchhan tam ber 2-na chu mahni intihhlumna hi a ni (WHO). Serchhip khaw chhungah pawh hian kan bang bik lo; kumin chhunga mahni intihlum kan hriat theih zat chu mipa 6 niin kum 19-60 inkar an ni.

Kumin WSPD a thupui chu ‘Working Together to Prevent Suicide’ a ni a, mahni intihhlumna veng tur hian thawhhona leh tan tlanna a pawimawh zia a rawn tarlang a ni. Khua leh tui kan nih angin naupang emaw, nu leh pa emaw, thian leh thenawm kan nihna angin emaw tih tur pawimawh kan nei theuh a ni. Chhungkua, thiante, thawhpuite, khawtlang mipuite, zirtirtute, Kohhran hruaitute, politicians leh sawrkar hnathawkte tan tlanna a pawimawh hle a, mitin hian tih theih kan nei a ni. Mahni intih-hlum chungchang chhiar zau deuh te, harsatna tawkte laka khawngaihna lantir a tanpui te, kan theih ang tawka mi lungngai lo hnem te, rilru lama harsatna neite hmusit a endawng lova tanpuina tha zawk ngaihtuah puite hi Kristian kan nih angin kan tih makmawh a ni.

Kan hriat tlan atan mahni intihhlum tumte kan hriat theih dan tlangpuite chu nun nguai/hlim lo, beidawn thu sawi fo thin, an thil hlu midang hnena sem/pe, an thinchhe zual, mahni-a awm an thlahlel, an thil tih ah tuina an nei lo, ruitheih thil lamah an tlan nasa, mut leh ei in hunbi a inthlak danglam, rilru an thlak phut phut thinin mahni taksa tina zawngin an che thin. A hmaa mahni intihhlum tumna lo nei tawh thinte hian an ti nawn tawh lo tura ngaihna kan neih hi a dik lo a, an tih nawn fo thin avangin ngaihthah miah lovin, tanpuina a rang lama ngaihvenpui vat tur a ni. 

Mahni intihhlum hi a ven theih a ni tih hriain, an nunphung leh an chetzia atanga rinhlelhna kan nei a nih chuan be hmasatu leh titi puitu nih tum fo ila; mahni intihhlum an tum leh tum loh chungchang zawt hreh lo ila, an tum deuh anga hriatna kan nei a nih chuan tanpui theitu midang hrilh hreh loh tur a ni. Rilru lama mithiamte I pan hreh lovang u.

Comments

Popular News (Last 30 Days)

A hun pangngai ah Pavalai Intawhkhawmna neih tum a ni

LPG man bithliah thar a ni