Zirtirtu lak chungchanga a khaw mi leh Block chhung mite duhsak hi

Zirtirtu lak chungchanga a khaw mi leh Block chhung mite duhsak hi

- Thlirvela

Mizote hi India ram pum puiah hian inchhuanna kan neih vena lian tak chu ziak leh chhiar thiam (literacy rate) tam lamah kan aia State lian zawkte aia kan chungnung ve ngar ngar hi a ni pakhat awm e. Ziak leh chhiar thiam ve tura hawrawp (A AW B) kan neihna chu kum 130 chauh mah ni se, Kristianna avangin ziak leh chhiar lamah pawh nasa takin hma kan sawn chak a, a lawmawm hle a ni.

Zirna lamah nasa takin hma chu sawn tawh mah ila, duhthawhna avangin thiamna lamah kan rual ute kan tluk ta lo deuh nia hriatna, UPSC Exam result atang tein kan nei fo thin a. Eng vangin nge heti taka zirna lama hmasawn State ni si, thang lo thar zelte hi IAS te, IFS te leh Central Service dang dangah hian kan rual u zawkte tluk ta lova tling thei kan awm theih mang tak hauh loh, tih lam erawh chu kan sawi tum a nih loh avangin va luh thuk chiam kan tum lo va. A chhan, a kaikuang ber pawh sawi thiam a har hle bawk ang. Engpawhnise, kan thupui ‘Zirtirtu lak chungchanga a khaw mi leh Block chhung mite duhsak hi’ tih lamah i lo insawr bing dawn teh ang.

February ni 15, 2024 (Ningani) zana ZONET Cable TV-in Education Minister zahawm tak an kawmna kha ka lo thlir ve a. Khatah khan a kawmtuin zawhna chi hrang hrang a chhawpchhuah zingah khan, “Ministry hmasa lamin zirtiru lak chungchanga a khaw mite priority an lo pek thin kha chu in kalpui dawn lo tihna em ni?” tih zawhna kha a tel ve a. Chu zawhna chu Education Minister khan, “Kalpui dawn lo pawh a ni chuang lo va. Tunah hian Samagra-ah zirtirtu 160 chuang kan lak mekah pawh hian a khaw mi te, kha lai Block Area-a mite kha chuan mark 10 an nei nghal tawp mai a ni,” tiin a chhang a. Chu tak chu tuna kan sawi zui tur chu a ni a, point hrang hrangin han sawi zui ila a tha ang e :

(1) A khaw mi leh Block chhung mi duhsak : Tuna Samagra zirtirtu lak mekah hian interview tura koh zingah a khaw mi leh Block chhung mi chu tam tak awm bawk mah se, a khaw mi leh Block chhung mi pawh ni ve hauh lo pawh tam tak an ko tel ve a. A khaw mi leh Block chhung mi an duhsak dawn tho si a nih chuan hmun hla tak tak atanga tlin ve ngei beisei leh tlin ve ngei tum tak taka nasa taka lo inbuatsaih ve, a khaw mi leh Block chhung mi ni si lote tan mahni qualification pui ngei mai, mark 10 nei sa han khin chu a hautak lu hretin ka rinpui a, an tan a na duh ngawtin ka ring. Zirtirtu hna hi sawrkar hna dang nena inang ve hauh lo a ni a. Sawrkar hna dang, Department dangte chu an file hi lehkha a ni a, pending te pawh a awm chawk a. Mahse, zirtirtu hna erawh chu an file hi lehkha ni lovin anmahni mihringpuite tho a nih tlat avangin a danglam a, pending a rem ve lo! Chutiang chu a nih avangin duhsak zawng leh khaw mi emaw, khaw hnaivai emaw an nih avanga lak ngawt chu risk a sang hlein a hriat a, merit-in a tling tling kha tling mai se la, chu chuan kan ram zirna kal phung pawh hi a siam that zawk a rinawm a ni.

Hman ata tawha ‘a khaw mi leh khaw hnaivai mite duhsak’ an nih chhan nia an sawi chu, “An post-ah an awm tha a, insawn an dil ve sek lo bawk a,” tih hi a ni fo thin a. Ngun taka ngaihtuah hian chu chu a khaw mi leh khaw hnaivai mite duhsak chhan tlak niin a lang lo. A pawimawh ber zawk chu ‘zirtirtu atan a tling reng em, a tha ang em,’ tih zawk hi a ni. Khaw hran leh block hran daiha mi pawh thawk mah se, Headmaster an nei a, khawtlang hruaitute an awm a, CRC te, SDEO te, DEO te pawh an awm a. A khaw mi an nih loh avanga an post-a an awm tha lo a nih chuan an chunga mi leh action la theitu ten post-ah pawh awm tha duh lo na na na chu action an la mai tur niin a lang a, action pawh la mai zel se la. A khaw mi leh khaw hnaivai zawkte duhsakna chhuanlama hman atan chuan thil tih chi niin a lang lo a ni.

(2) A khaw mi leh Block chhung mi ngei chu an tha zawk reng em? : Kan thianpa pakhat, zirtirtu nia khaw hran daiha mahnia In luaha khawsa-in a sawi ka la hriat reng chu, “A khaw mite aiin ka tha zawk a, ka hah zawk a, thahnem ka ngai zawk a, khawtlang pawhin min zah zawk?” a tih kha a ni. A chhan ka zawh chuan, “Thingtlanga thawk ka ni a, a khuaa mi thawk ve te chu an khuaa lehkha thiam leh rawn bera an neih, an engkima an engkim ve a nih avangin pawl hrang hrangah te, kohhran leh khawtlanga an hruaitu leh an hawlh lawr ber a ni a, sikul kal hman loh chang a ngah mai a. Tin, an khaw mi ngei a nih avangin khua leh khua chu inzahpah viau a lo har a ni ang, an ngamtlakin an nel a, discipline kenkawh a har em em mai,” tiin min chhang a, dik awm hle-in ka hria.

A sawi zelnaah, “Kei te chu khawtlang leh kohhran leh pawl hrang hrangah ka inhmang ve lo va, min hmang viau lo bawk a. Ka awm chhan, ka thawhna sikula 100% rilru pek kha ka hna ber a ni a, ka subject-ah an tichhe ngai lo reng reng. Chu chu Pathianin min dah dan pawh niin ka hria,” a ti ta zel a. Ka ngaihtuahna a kal thui khawp mai a, ni awm hle pawhin ka hria a. ‘Zirtirtu ni tur hian a khaw mi leh khaw hnaivai mite hi an lo tha ber dawn lo tawp mai,’ tih te min ngaihtuah tir ta viau mai a, chu chu tuna ka rilru pawh hi a la ni ta reng a ni.

(3) Engtia lak nge tha ta ber ang? : Merit-a lak a tha ber ang. Subject pakhata zirtirtu 20 lak turah interview turin mi 60 ko ta se, mi pathumin post khat zel an inchuh dawn tihna ang a lo ni ta a. Chutah chuan written test-ah te, Practice Teaching-ah te, Interview-ah te an mark hmuh zat kha belhkhâwm se, mark hmuh san dan indawtin mi 20 chu la mai se la. A mark hmu sâng berin a awm duhna ber post thlang se, a dawttuin post la chuang zingah a duh ber thlang leh se, chutiang chuan thlang chho zel mai se la, tu rilru mah a na lo vang a, hei ai hian kan zirna kalphung pawh hi a that zawk ka ring fan mai!

Zirtirtu tam tak pawh hi an inenfiah an ngai mai thei. An awm that duh dawn chuan loh chuan zirtirtu hna kha dil lo ngam law law se, an duhna lai post an chan loh avanga sikul naupang tuartira awm that duh loh phah nana an hmang a nih chuan a la theituin action la hmak hmak ngam se, tun ai hian kan zirna hian hma a sawn ngeiin ka ring tlat a ni. Tin, ‘in luah tur awm lo’ tih hi chhuanlam a ni bawk fovin an sawi a. Mizoram-ah hian High School leh Higher Secondary School awmna khuaa in luah tur awm lo chu khaw tam an nih a rinawm loh. Kan thianpa pakhat pawh a thawhna khuaa a duh ang In luah tur a hmuh loh avangin a khaw thenawmah In a luah mai a, tha takin a hna a thawk thei em em tho mai. Chhuanlam hi kan zawng chawp lutuk ve deuh bak thin niin a lang.

Engpawhnise, Mizoram zirna kawnga kan hotute leh thu neitute hian han ngaihtuah nawnin han zirchiang tha leh hram se, Mizoram-a zirnain hma a sawn zel theih nan hian a khaw mi leh block chhung mite kher hi an tha ber hauh lo vang le.

Comments

Popular News (Last 30 Days)

SDVA in hruaitu tur thlang

Truck 8-ah Kuhva ro man